از دهه‌ی ۱۳۵۰ یک خشم عجیبی نسبت به زنها وجود داشت که می‌گفت اینها دیگر تمامی قوانین و قواعد سابق را زیر پا گذاشتند و حالا دیگر توقع آزادی جنسی دارند! یادم می‌آید که در آن زمان یک کاریکاتوری در مجله «توفیق» چاپ شده بود که عمله‌ای را در حال حمله به زنی در خیابان که مینی‌ژوپ پوشیده بود نشان می‌داد؛ و توفیق این را «مرد سال» کرده بود.

---

 

 

مدرنیسم، جنسیت و انقلاب ایران

(فوکو علیه فوکو)

مصاحبه نشریه سرپیچ با ژانت آفاری
(شماره ۶ نشریه سرپیچ، پایی ز زمستان – ۱۳۸۷ )
یاشار دارالشفاء

 

فوکو در مواجه با انقلاب ایران با نگاه به مردم که بی‌مهابا و با دست خالی با خطر مرگ روبرو می‌شدند و تظاهرات‌هایی که انجام می‌دادند و به خصوص استفاده‌های ایشان از مناسک و رسوم مذهبی محرم، یک جور احساس نزدیکی کرد و همانطور هم که خودش در کارهایش می‌گوید: آمدم ببینیم حالا در یک چنین جنبشی که حاضر است با مرگ روبرو شود، و به اصطلاح مرگ را به جان بخرد، برای براندازی رژیم قبلی با چه نوع خلاقیت‌های جدیدی می‌توان روبرو شد.

شاید در ایران در ابتدای قرن بیستم یک نوع قراردادی بین روشنفکران ایرانی و عامه‌ی مردم در ارتباط با مسأله جنسیت بسته شده بوده. به این معنی که در انقلاب مشروطه وقتی که مسأله مدرنیسم مطرح می‌شود، روشنفکران ایرانی نظیر دهخدا و تقی‌زاده و امثالهم به این مسأله واقفند که برای مدرن شدن ایران باید زن‌ها هم مدرن بشوند. منتها مدرن شدن در آن زمان به این معنی است که زن باید مادر بهتری باشد که بعد بتواند بچه‌های بهتری تربیت کند که ما بتوانیم مملکت مدرن‌تری بشویم.

از دهه‌ی ۱۳۵۰ یک خشم عجیبی نسبت به زنها وجود داشت که می‌گفت اینها دیگر تمامی قوانین و قواعد سابق را زیر پا گذاشتند و حالا دیگر توقع آزادی جنسی دارند! یادم می‌آید که در آن زمان یک کاریکاتوری در مجله «توفیق» چاپ شده بود که عمله‌ای را در حال حمله به زنی در خیابان که مینی‌ژوپ پوشیده بود نشان می‌داد؛ و توفیق این را «مرد سال» کرده بود. کاریکاتورهای متعددی در روزنامه‌های آن زمان به همین سیاق کشیده می‌شد که زن‌های منشی و پرستاری را نشان می‌داد که اکثرا معشوق رئیس‌شان هستند. به عبارتی کار زن خیلی زیر سوأل قرار گرفته بود. انقلاب در نتیجه این بود که این تفکر بر تمامی اقشار جامعه غالب بود. حتی «چپ» هم اینطور فکر می‌کرد.

 

ادامه مطلب (در فرمت پی دی اف) را در لینک زیر مشاهده نمایید:

مصاحبه نشریه سرپیچ با ژانت آفاری

 

---